1.
وزارت: منظور وزارت علوم، تحقیقات و
فناوری است.
2.
شورای عالی برنامه ریزی آموزشی: منظور شورای عالی برنامه ریزی
آموزشی وزارت است.
3.
دانشگاه: منظور هر یک از
دانشگاهها و موسسه های آموزش عالی و پژوهشی دارای مجوز تاسیس از مراجع ذیربط که
مجری دوره های کاردانی، کارشناسی ناپیوسته، کارشناسی پیوسته، کارشناسی ارشد و
دکتری تخصصی هستند.
4.
آموزش رایگان: منظور آموزش دانشجو در
طول سنوات مجاز دوره تحصیلی، بدون پرداخت هزینه (در دانشگاههای استفاده کننده از
بودجه عمومی دولت) است. آموزش رایگان برای هر دانشجو،
تنها یک بار و در یک رشته تحصیلی امکان‌پذیر است.
5.
مدرس: عضو هیئت علمی دانشگاه یا شخصی
که به واسطه ابلاغ رسمی از جانب دانشگاه برای تدریس یک یا چند درس در دانشگاه
بکارگیری میشود.
6.
دانشجو: فردی است که در یکی از
دوره های آموزش عالی برابر ضوابط معین، پذیرفته شده، ثبت نام کرده و به تحصیل
مشغول است.
7.
دانش آموخته: فردی است که یکی از
رشته های دوره های تحصیلی مصوب را با موفقیت به پایان رسانده و برابر ضوابط معین،
گواهی یا مدرک تحصیلی مربوطه را دریافت کرده است.
8.
حضوری: شیوهای از پذیرش است
که دانشجو به صورت تماموقت در فعالیتهای تحصیلی دانشگاه شرکت میکند.
-
آموزش مهارتی: آموزشی که
برای ارتقای سطح دانش فنی، مهارت‌ها، کارایی و توانایی دانشجو در رشته مربوط
برگزار میشود.
9.
غیرحضوری: شیوهای از پذیرش است
که دانشجو بدون حضور در دانشگاه، فعالیتهای تحصیلی دارد.
10. نیمه حضوری: شیوهای از پذیرش است
که بخشی از آموزش آن حضوری و بخش دیگر غیرحضوری به انجام میرسد.
11. شهریه پرداز: منظور آموزش دانشجو در
یک دوره تحصیلی، به ازای پرداخت هزینه ها است.
- دوره مشترک بین الملل: دوره‌ی پیوسته که بر اساس ضوابط مصوب در
مراجع ذیصلاح با مشارکت یک دانشگاه خارجی برگزار میشود.
- دوره کهاد: دوره تحصیلی
فرعی و کوتاهمدت که دانشجوی واجد شرایط، همزمان با رشته تحصیلی اصلی در مقطع
کارشناسی انتخاب می‌نماید.
12. نیمسال
تحصیلی:
بازه زمانی تعیین شده که شامل 16 هفته آموزش و 2 هفته امتحانات پایانی است.
13. بازه
تابستانی:
بازه زمانی شامل 6 هفته آموزش و 1 هفته امتحانات است.
14.
برنامه درسی: مجموعه به هم پیوسته ای
از دروس هر رشته تحصیلی با هدفی مشخص، مصوب شورای عالی برنامه ریزی آموزشی است. دانشگاه اختیار دارد برنامههای درسی مصوب را در کلاس‌هایی که
دانشجویان غیرایرانی حضور دارند و یا برای دوره‌های بین‌الملل، با رعایت ضوابط و
مقررات مربوطه، به زبان انگلیسی ارائه نماید.
15.
واحد درسی: ارزش مقداری درسی است
که ساعات هر واحد مطابق آیین نامه تدوین و بازنگری برنامههای درسی مصوب شورای
عالی برنامه ریزی آموزشی تعیین میشود و طبق برنامه درسی مصوب شورای عالی برنامه ریزی
آموزشی اجرا می شود. این میزان برای درسهای نظری 16
ساعت، برای درسهای عملی یا آزمایشگاهی 32 ساعت، برای درسهای کارگاهی یا عملیات
میدانی 48 ساعت و برای درسهای کارآموزی، کارورزی و یا کار در حوزه کاربرد 64 ساعت
است.
16. درس
جبرانی:
درسی است که با تایید گروه آموزشی، گذراندن آن برای رفع کمبود دانش یا مهارت
دانشجو، در آغاز دوره تحصیلی، ضروری تشخیص داده میشود. این نوع درس فقط برای
دانشجویانی که از رشته های غیرمرتبط وارد شده اند مطابق ضوابط وزارت قابل ارائه
است.
17. مشروطی: وضعیت تحصیلی است که
دانشجو در یک نیمسال، برحسب مقررات هر دوره تحصیلی، میانگین کمتر از حد نصاب تعیین
شده در آن دوره را کسب کرده باشد.
ü - مشروطی بی اثر: مشخصه نیمسالی از دوره تحصیلی دانشجو که در آن
میانگین دانشجو کمتر از میانگین مشروطی بوده ولی تعداد واحدهای اخذ شده در آن
نیمسال کمتر از حد نصاب دوره است.
- مشروطی تجمعی: مشخصه چند
نیمسال از دوره تحصیلی دانشجو که تعداد واحدهای اخذ شده در آنها در مجموع به حد
نصاب دوره رسیده است و میانگین نمره‌های دانشجو در آن چند نیمسال همچنان کمتر از
میانگین مشروطی دوره می باشد.
18. رشته
تحصیلی:
یک شعبه فرعی از شاخه های علمی که به لحاظ موضوع دارای قلمرو مشخص و متمایز از
سایر شاخه های علمی است و به احراز دانش تخصصی، مهارت یا کارآمدی معینی می انجامد.
19. گرایش
تحصیلی:
به شعبه ای از یک رشته که ناظر بر وجه تخصصی آن باشد، اطلاق می شود. اختلاف درسها
در دو گرایش از یک رشته نباید از 70 درصد کل واحدهای رشته بیشتر باشد.
20. کاردانی
پیوسته:
دوره تحصیلی است که دارندگان مدرک دیپلم، (در نظام آموزشی دارای پیش دانشگاهی بدون
نیاز به گذراندن دوره پیش دانشگاهی) به آن وارد میشوند و با گذراندن حداقل 68
واحد درسی طبق برنامه مصوب، به دریافت مدرک کاردانی نایل میآیند.
21. کاردانی
ناپیوسته:
دوره تحصیلی پس از دوره متوسطه است که فرد پس از اخذ دیپلم و گذراندن دوره پیش دانشگاهی
(در نظام آموزشی دارای پیش دانشگاهی) به آن وارد می شود و با گذراندن حداقل 68
واحد درسی طبق برنامه مصوب، به دریافت مدرک کاردانی نایل می آیند.
22.
کارشناسی پیوسته: دوره تحصیلی پس از
دوره متوسطه است که فرد پس از اخذ دیپلم و گذراندن دوره پیش دانشگاهی (در نظام
آموزشی دارای پیش دانشگاهی) به آن وارد شده و با گذراندن حداقل 130 واحد درسی طبق
برنامه درسی مصوب به دریافت مدرک کارشناسی نایل میآید. حداقل
و حداکثر واحد درسی مجاز برای دریافت مدرک کارشناسی با توجه به برنامه درسی مصوب
رشته تعیین میشود.
23. کارشناسی
ناپیوسته:
دوره تحصیلی است که پس از دوره کاردانی (پیوسته یا ناپیوسته) آغاز و با گذراندن
حداقل 68 واحد درسی طبق برنامه مصوب، به دریافت مدرک کارشناسی منتهی می شود.
24. کارشناسی
ارشد:
دوره تحصیلی است که پس از دوره کارشناسی آغاز می شود و شامل 28 تا 32 واحد درسی
است.
25. دکتری
تخصصی:
دوره تحصیلی است که پس از دوره کارشناسی ارشد آغاز می شود و شامل 36 واحد درسی
است.
26. گروه
آزمایشی:
مجموعه رشته های تحصیلی در دوره متوسطه است که با توجه به مواد آزمونی مشترک، دسته بندی
میشود.
27. گروه
آموزشی:
بنیادی ترین واحد سازمانی دانشگاهی متشکل از تعدادی عضو هیئت علمی با تخصص مشترک،
در یک رشته علمی خاص با چند رشته متجانس که به منظور ایجاد و اجرای آن رشته تحصیلی
در دانشگاه تشکیل می شود.
28. مجموعه
امتحانی:
منظور مجموعه امتحانی مندرج در دفترچه ثبتنام آزمون سازمان سنجش آموزش کشور است.
29.
شورای آموزشی: یکی از شوراهای تخصصی
در نخستین سطح سیاستگذاری و برنامه ریزی راهبردی در امور آموزشی دانشگاه است که
به منظور ایجاد هماهنگی و تسهیل در امور اجرایی مرتبط با تحصیل دانشجو در حوزه
معاونت آموزشی و تحصیلات تکمیلی تشکیل می شود.
- شورای دانشکده: شورایی به
ریاست رئیس دانشکده که کلیه بحث‌های کلان دانشکده و از جمله موارد آموزشی در آن
مطرح میشود. اعضای این شورا شامل رئیس دانشکده، معاونین، مدیران گروه‌ها، مدیر
فرهنگی و سرپرست تحصیلات تکمیلی است. مصوبات آموزشی این شورا برخی به طور مستقیم
و بعضی با اخذ مجوز از شورای آموزشی دانشگاه قابل اجراست.
30. شیوه
آموزشی-پژوهشی:
شیوهای تحصیلی در دوره کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی که برنامه درسی مربوط به آن،
علاوه بر واحدهای درسی، مشتمل بر اجرای یک پروژه تحقیقاتی است که منجر به پایاننامه
و یا رساله میشود.
31. شیوه
مجازی:
شیوه آموزشی در دوره کارشناسی یا کارشناسی ارشد است که دانشجوی آن برابر ضوابط
معین پذیرفته و ثبت نام میشود و به کمک فناوری اطلاعات و ارتباطات، تحصیل می کند.
در این شیوه دانشجو نیمه حضوری یا غیرحضوری تحصیل میکند.
32. ارزیابی
جامع:
بررسی همه جانبه از توانمندی های آموزشی و پژوهشی دانشجوی دکتری تخصصی است که پس
از گذراندن واحد های دوره برگزار می شود.
33. راهنمای آموزشی : عضو هیئت علمی آگاه
و مسلط به امور آموزشی و پژوهشی است که از سوی دانشگاه انتخاب می شود تا از تاریخ
ورود تا پایان دوره تحصیلی، راهنمای تحصیل دانشجو در دوره کاردانی و کارشناسی
باشد. انتخاب راهنمای آموزشی توسط شورای دانشکده صورت می‌گیرد.
34. پایان نامه: مستند عملی است که در
فرایند تحصیل دانشجوی دوره کارشناسی ارشد و از طریق تحقیق در یک حوزه معین از رشته
یا گرایش تحصیلی و با راهنمایی استاد/ استادان راهنما و حسب مورد بر اساس
استانداردهای پژوهشی تدوین می شود.
35. رساله: مستند علمی است که در فرایند
تحصیل دانشجوی دوره دکتری تخصصی و از طریق تحقیق در یک حوزه معین از رشته یا گرایش
تحصیلی، با راهنمایی استاد/استادان راهنما و بر اساس استانداردهای پژوهشی با هدف
توسعه مرزهای دانش تدوین می شود.
36. استاد
راهنما: یکی از
اعضای هیئت علمی دارای مدرک دکتری تخصصی است که مسئولیت راهنمایی دانشجو را در
انجام پایان نامه یا رساله بر عهده دارد.
37. استاد
مشاور: یکی از
اعضای هیئت علمی و یا فرد دارای صلاحیت با تخصص مرتبط است که مسئولیت مشاوره
دانشجو را در انجام پروژه، پایاننامه و یا رساله بر عهده دارد.
38. هیئت
داوران: اعضای
هیئت علمی یا افراد متخصص دارای صلاحیت دانشگاهی هستند که برای ارزیابی کمی و کیفی
پایان نامه و یا رساله دانشجو در دوره کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی مطابق
دستورالعمل اجرایی مصوب دانشگاه انتخاب می شوند.
39. دانشگاه
جامع و معین دولتی استان موضوع آیین نامه مذکور: آذربایجان شرقی (دانشگاه تبریز)، آذربایجان
غربی (دانشگاه ارومیه)، اردبیل(دانشگاه محقق اردبیلی)، اصفهان(دانشگاه اصفهان)،
البرز (دانشگاه خوارزمی)، ایلام (دانشگاه ایلام)، بوشهر(دانشگاه خلیج فارس)، تهران
(دانشگاه تهران)، چهارمحال و بختیاری (دانشگاه شهرکرد)، خراسان جنوبی (دانشگاه
بیرجند)، خراسان شمالی(دانشگاه بجنورد)، خراسان رضوی (دانشگاه فردوسی مشهد)،
خوزستان (دانشگاه شهید چمران اهواز)، زنجان(دانشگاه زنجان)، سمنان(دانشگاه سمنان)،
سیستان و بلوچستان (دانشگاه سیستان و بلوچستان)، فارس (دانشگاه شیراز)، قزوین (دانشگاه
امام خمینی(ره) قزوین)، قم(دانشگاه قم)، کردستان (دانشگاه کردستان)، کرمان (دانشگاه
شهید باهنر کرمان)، کرمانشاه (دانشگاه رازی)، کهگیلویه و بویراحمد (دانشگاه
یاسوج)، گلستان (دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان)، گیلان (دانشگاه
گیلان)، لرستان (دانشگاه لرستان)، مازندران (دانشگاه مازندران)، مرکزی (دانشگاه
اراک)، هرمزگان (دانشگاه هرمزگان)، همدان (دانشگاه بوعلی سینا)، یزد (دانشگاه یزد)
40. هزینه های
رفاهی: منظور
تسهیلات و امکانات غیرآموزشی مانند کمک هزینه های خوابگاه، تغذیه، ایاب و ذهاب و
سایر مواردی که توسط دانشگاه به صورت رایگان یا یارانه ای به دانشجو تخصیص می یابد.