نظام‌های رتبه‌بندی ابزارهایی برای سنجش نقاط قوت و ضعف دانشگاه‌ها هستند. این نظام‌ها امکان مقایسه عملکرد دانشگاه‌های مختلف با یکدیگر را فراهم می‌آورند. بدین ترتیب دانشگاه‌ها درکی از جایگاه ملی و بین‌المللی‌شان در عرصه‌های آموزش، پژوهش و اثرگذاری اقتصادی و اجتماعی خواهند داشت. درک این مسائل سرآغاز برنامه‌ریزی برای ارتقای علمی است. شاخص‌ها در نظام‌های رتبه‌بندی همانند خط کشی عمل می‌کنند که میزان موفقیت دانشگاه را در مقایسه با همتایانشان نمایان می‌کنند.
البته باید یادآور شد که شاخص‌ها و معیارهای رتبه‌بندی به صورت مستمر در حال تکاملند. امروزه علاوه بر ابعاد آموزشی و پژوهشی، اثرگذاری اجتماعی و اقتصادی دانشگاه‌ها نیز یکی از مأموریت‌هایی است که برای دانشگاه‌ها قائل شده‌اند. نظام‌های رتبه‌بندی هر چند به صورت کامل از معیارهای سنجش یکسانی استفاده نمی‌کنند، اما شباهت زیادی بین معیارهای مورد سنجش آنها وجود دارد.